Dörtyol, Hatay'ın ilçelerinden biridir. İl merkezine 84 kilometre mesafede bulunur. Dörtyol tarihi ve doğal mirasıyla Türkiye'nin en önemli yerlerinden biridir. Yıl içinde çok sayıda ziyaretçi ağırlar. İlçe petrol boru hattının geçtiği yerlerden biridir. Tarıma uygun araziler bakımından da zengindir. Konumu dolayısıyla tarihte de büyük önemi olan bir yerdir. İlçede çok sayıda tarihi yapı da bulunur. Dörtyol tarihine kısaca değinmek faydalı olur.

Dörtyol Tarihi

Hatay Dörtyol ve çevresinde ilk yerleşimin ne zaman kurulduğu tam olarak bilinmiyor. Fakat 1375’te bu çevre Memluklerin hakimiyetine girmiştir. Dörtyol'daki yerleşim de Özeroğluları tarafından yönetilmiştir. Bölgenin Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına dahil edilmesi 1516 yılında gerçekleşmiştir. Yavuz Sultan Selim Mısır seferinden dönerken bu bölgeyi de almış ve Özer sancağını kurmuştur.


Daha sonra ilçe ve çevresi dönemin önemli devlet adamlarından Sokullu Mehmet Paşa’ya verilmiştir. Sokullu Mehmet Paşa da bölgenin imarı açısından önemli katkılar sağlamıştır. Buraya liman, tersane, iskele, han, hamam, bedesten ve cami gibi önemli eserler yaptırmıştır. Dörtyol ismi ilk kez 1870 yılındaki belgelerde Payas kazasının mevki olarak geçer. 1910’da da ismi Ümraniye olur, sonraki yıllarda ise tekrar Dörtyol ismi verilir.

İlerleyen dönemde 1918 yılında burayı Fransızlar işgal etmiştir. 1922’de işgalden kurtulan şehir milli mücadelede ilk kurşun atılan yer olarak önem taşır. İlçede bunun anısına bir de anıt yapılmıştır.

Sizler için tarihi ve doğal güzellikleriyle öne çıkan Dörtyol gezilecek yerler listesini derledik.

Payas Kalesi

Payas Kalesi’nin tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmiyor. Fakat kayıtlarda Haçlıların ve daha sonra Osmanlıların kaleyi onardığı geçiyor. Osmanlı zamanında harap halde olan yapı 1567 yılında onarılmıştır. Kale ilçeye bağlı bir belde olan Payas’ta ve ilçe merkezine 8 kilometre mesafede bulunur. Beldedeki en meşhur eser olan kalenin etrafı su hendekleri ile çevrelenmiştir.

Payas Kalesi burada gerçekleşen Küçük Ali İsyanında ve Hatay'ın bağımsız bir devlet olduğu zamanlarda garnizon olarak kullanılmıştır. O tarihlerde bir kısmı da cezaevi şeklinde kullanılan kalede ünlü şair Namık Kemal de yatmıştır.

Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi

Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi döneminde yerleşimin merkezi olan Payas’ta bulunur. Büyük bir yapı olan külliye içinde birçok bölüm vardır. Başlıca bölümler kervansaray, hamam, medrese, cami ve bedesten şeklindedir. Külliye 16’ıncı yüzyıl Osmanlı eserlerinden biridir. Sokullu Mehmet Paşa tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Mimar Sinan kendi yaptığı külliyelere Menzil Külliyeleri ismini vermiştir. Yapı denize yakın bir yerde bulunur. 15 dönümlük bir arazi üzerine konumlanmıştır. Külliye içindeki kervansaray çok büyük bir alanı kaplar. Geniş bir avlusu ve buraya açılan odalara sahiptir. Odaların üzeri kubbe ile örtülüdür.

Cin Kulesi

Cin Kulesi külliye ile sahil arasında konumlanmıştır. Bölgeyi gören bir tepe üzerine inşa edilmiştir. Tam olarak ne zaman yapıldığı bilmese de Cenevizliler ya da Haçlılar tarafından gözetleme kulesi olarak yapıldığı düşünülüyor. Yapı malzemesi olarak kesme taş kullanılmıştır ve kare bir plana sahiptir. Kulenin isminin ise Cenevizlilerden geldiği tahmin edilmektedir.

İsos Harabeleri

İsos harabeleri ilçe ile Erzin arasındaki yol üzerindedir. Burası Perslerden kalan bir şehrin kalıntılarıdır. Tarihteki en büyük savaşlardan İssos Savaşı bu alanda yaşanmıştır. Savaş Büyük İskender ve Persler arasında gerçekleşmiştir. Büyük İskender, Pers hükümdarı 3. Darius’u yenmiştir. Bunun sonucunda Perslerin Anadolu’daki egemenlikleri bitmiştir. İsos Harabeleri içinde su depoları, su kemerleri, tapınak gibi yapılar günümüze ulaşmıştır.

Mancınık Kalesi

Mancınık Kalesi ilçenin kuzey tarafında bulunur. Buradaki Amanos Dağları’nda ve ormanlık alanın içinde yer alır. Yapının Haçlılardan kaldığı tahmin edilir. Kaleye araçla gidilemez fakat yürüyerek ziyaret edilebilir.

Dörtyol Nerede? Nasıl Gidilir?

Dörtyol nerede diyecek olursak; Dörtyol ile bağlı olduğu Hatay arasında 84 kilometre mesafe bulunur. İl merkezinden düzenli aralıklarla sefer yapan otobüsleri kullanarak ilçeye gidilebilir. Özel araçla gitmek isteyenler için ilçenin E- 19 karayoluna 3 kilometre uzaklıkta olduğu söylenebilir. Ayrıca buraya demiryolu ile ulaşma imkanı da vardır.