Tokat ilinin güzide ilçesi Zile, Anadolu'nun 7000 yıllık tarihi geçmişi ile en eski yerleşim yerlerinden biridir. Tarihi geçmişinde Frig, Hitit, Pontus, Pers, Bizans ve Roma kültürlerini ağırlamıştır. Tarihi geçmişinde barındırdığı kültürlerden birçok tarihi eser günümüzde hala görülmektedir. Tarihi boyunca Zile ismi Zela, Zelid, Zelitis, Anzila, Zeyli, Gırgıriye ve Silas olarka değişikliklere şahit olmuştur.

Geçmişte yaşanmış Zela Savaşında Roma İmparatoru Jül Sezar ile Pontus Kralı II. Pharnake arasında tarihin en kısa veciz mektubu olan “VENİ-VİDİ-VİCİ” Türkçesiyle “GELDİM-GÖRDÜM-YENDİM” hala günümüzde slogan olarak kullanılmaktadır.


Tokat Zile; yetiştirdiği yazar, şair, sanatçı ve ressamlarıyla birlikte her sene Ekim ayının dördüncü haftasında başlayan meşhur Asırlık Zile Panayırı ile Anadolu tarihinin en eski panayır organizasyonu özelliğine sahiptir. Bu organizasyon Zile’yi ticari merkez haline getirmiştir. Geçmişten günümüze doğallığını koruyarak var olmaya devam eden 3600 adet tarihi ev ile adeta bir açık hava müzesi haline gelmiştir.

Dilerseniz makalemizin devamında Zile gezilecek yerler listesini irdeleyelim.

Zile Kalesi

Bir höyüğün üzerinde akropol özelliğe sahip bir şekilde inşa edilmiş olan Zile Kalesi, antik çağlarda Romalılar tarafından kurulmuştur. Kale, ilçe merkezinin tam ortasında yer almaktadır. Konumu itibariyle ilçenin her yerinden gözükmektedir.Saat kulesi ve birçok tarihi kalıntı geçmişten günümüze kalenin içerisinde varlığını sürdürmektedir. Kalenin içerisinde yer alan su sarnıcı belediye tarafından tekrar aktif edilerek, orijinal haline getirilmiştir.

Kalenin kuzey doğusunda yer alan, tamamen kayalıklar oyularak tasarlanmış olan Roma Dönemine ait bir tiyatro bulunmaktadır. Rivayete göre M. Ö. 47’de Zile etrafında yapılan savaşı üçüncü kez kazanan Jül Sezar, meşhur sözü “VENİ-VİDİ-VİCİ” Türkçesiyle “GELDİM-GÖRDÜM-YENDİM” sözünü bu kale içerisinde söylemiş olduğu kabul edilmektedir.

Zile Maşat Höyük

Zile ilçesinin, Yalın Yazı köyünde yer alan Maşat Höyük’de yapılan tarihi kazılar sonucunda 1973-1984 yıllarına ait birçok önemli tarihi eser bulunmuştur. Bu tarihi eserler Tokat ilimizin tarihine ışık tutabilecek değerli eserler olarak nitelendirilmektedir. Bu tarihi eserler arasında yer alan en önemli eserlerden birisi de Hitit Çivi yazısı ile yazılmış olan tabletlerdir. Maşat Höyük tarihinde 3 farklı çağa rastlanmaktadır. Bu çağlar Tunç Çağı, Hitit Çağı ve Frig yani Demir Çağıdır. Kazılar sonucunda geçmişte taşlar ile döşenmiş geniş caddeler ortaya çıkarılmıştır. Kazılar sonucu ortaya çıkartılan eserler, bu sarayda kullanılan pişmiş topraktan yapılmış kaplar, dini kaplar ve çeşitli mühürlerdir.

Zile Ulu Cami-Nasuh Paşa Camii

Şehir merkezinin meydanında yer alan yapının kuzey cephesindeki yazıtta belirtiği şekilde, 1267 yılında II. Glyaseddin Keyhüsrev döneminde Mehmet Zaluli Bin Ebu Ali tarafından yapıldığını göstermektedir. Camin en önemli özelliği ise minaresinin armudi külah şeklideki kesme taşlarından yapılmış olmasıdır. Yenileme çalışması 1591 yılında Nasuh Paşa tarafından yapılmıştır. Bu yenilemenin ardından 1904 yılında mimarı yapı yıkılınca, dönemin Zile Kaymakamı olan Süleyman Necmi ve halkın yardımlarıyla Neo-Klasik yapı tarzında tekrar yenilenmiştir.

Yapının ana mekanı dikdörtgen şeklinde kesme taşlardan yapılmıştır. On altı pencereli, sekizgen bir kasnağın taşıdığı kubbe kurşundan yapılmış bir kapıya sahiptir.Caminin taç kapısı, anıtsal örnekleriyle Zile’nin en önemli değerlerinden biridir.

Zile Elbaşoğlu Camii

Taş Köprü Camisi olarak bilinen Elbaşoğlu Camii, İlbaşoğlu Ahmet Efendi tarafından 1801 yılında yapılmıştır. Kesme taşlar ile inşa edilmiş olan cami, Zile’nin sanat ve mimari tarihini yansıtan kök boya ve ahşap sütunlar ile tasarlanmıştır. Dönemin en güzel tarihi örneklerinden biridir.

Beyazıt Bestami Camii

Beyazıt Bestami soyu tarafından yapılmış cami, 1206 ve 1305 yıllarına ait iki yazıt bulunmaktadır. Ali Kadı Mahallesinde bulunan caminin türbesinde Beyazıt Bestami’nin torunları defnedilmiştir. Caminin mimari planı dikdörtgen bir yapıya sahiptir. İbadet mekanı yüksek bir tavana sahiptir.

Zile Nerede?

Karadeniz bölgesinde yer alan Zile, Tokat şehrine bağlıdır. Yüzölçümü 1,480 m2 olan Zile, Türkiye'nin en büyük ilçeler listesinde 169. Sıraya sahiptir. Tokat ile Zile arasında 56 kilometre mesafesinde uzaklık bulunmaktadır.

Zile’ye Nasıl Gidilir?

Karadeniz’i Kayseri ve Sivas üzerinden Akdeniz, İç Anadolu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerine; Doğu Anadolu’yu ise Reşadiye, Erzincan, Erbaa, Niksar üzerinden İstanbul'a bağlayan karayolları Tokat ilinden geçmektedir. Ülkemizin her yerinden Tokat'a ulaşmak mümkündür.


Tokat Merkez’e demiryolu ulaşımı bulunmamaktadır. Sivas, Samsun ve diğer Anadolu illerine bağlanan demiryolu Zile, Artova ve Turhal ilçelerinden geçmektedir.

Turhal – Tokat karayolunun 17. Kilometresinde yer alan Tokat havaalanından Ankara-İstanbul bağlantılı uçak seferleri bulunmaktadır.