Ayılar hakkında farklı görüşler söz konusudur. Bazı insanlar ayıların meraklı ve zararsız canlılar olduğunu, yiyecek ararken insanların ya da insanların yanlarındaki yiyeceklerin kokularını alıp geldiklerini düşünürler. Bazı insanlar ise ayıların ne yapacağının bilinemediğini, tehlikeli canlılar olduğunu ve bu yüzden doğada insanların yanlarında mutlaka silah taşımaları gerektiğini düşünürler.
Aslında gerçek olan ayıların bu iki ucun ortasında olduğudur. Ayıların bir çoğu çekingen olup insanlardan kaçmayı tercih ederken, bazıları da insanlarla sosyalleşmeyi seçer. Çiftleşme ve yavrulama dönemlerindeyken yada insanlar yavrularına yakınken daha saldırgan oldukları da bilinir. Bu davranışlar zararsız olarak etiketlenen bazı diğer hayvanlarda da görülebilir.
Kampta Ayılardan Nasıl Korunulur?
Söylediğim gibi ayıların insanlara yaklaşma sebebi besin arayışı içinde olmalarıdır. Bu yüzden;
- Etrafta ayı olduğunu düşündüğünüz bölgelerde et, sucuk, tavuk gibi yağlı gıdaları pişirmek kamp yaptığınız yeri ayılar için fazlasıyla çekici bir hale getirecektir. Bu gıdaları pişirirken ateşe damlayan yağlar, ateş söndükten sonra bile ayılar için cezbedici kokular yaymaya devam edecektir. Bu yüzden tavsiyem yemeğinizi konaklama yerinizden daha uzakta pişirmeniz ve yemek araç gereçlerinizi de uzakta yıkamanız olacak.
- Bir diğer önerim de suda haşlayarak hazırlayabileceğiniz makarna, bulgur gibi gıdaları tercih etmeniz.
- Yiyeceklerinizi koku yayacak şekilde ağaca asıp, çadırınızın içinde gelişigüzel bırakmak yerine plastik kapaklı kaplara koyduktan sonra ağzı bağlı poşetlerle saklamanız yararınıza olacaktır. Bu poşetleri kamp alanınızın uzağında muhafaza edebilirsiniz.
- Alışverişinizi yaparken özellikle et gibi kokulu yiyeceklerinizi vakumlatabilirsiniz.
- Ayıların kolay öğrenen canlılar olduğunu unutmayın, poşetlerin meraklarını cezbetmeleri için koku yaymalarına pek de gerek yok aslında, kendi doğalarına ait olmayan her şeyi inceleyip meraklarını gidermek isteyeceklerdir.
- Tüm bunlara rağmen hâlâ ayılarla karşılaşma riskiniz olduğunu söylemeden geçemeyeceğim. Çünkü insanların kokusu yiyeceklerin kokusundan daha ağırdır ve insanlar da ayıların doğasına ait değildir. Ayılar yalnızca sizi merak ettikleri için de kamp alanınızı ziyarete gelebilir.
Doğada tek başınıza kalmayın
Hayvanların sayı saymayı bilmedikleri düşünülse de doğuştan gelen saymadan çokluğu bilme yeteneğine sahipler. Bu yüzden bir kişiye rahatlıkla saldırabiliyorlarken birden fazla kişiye yaklaşırken çekindikleri gözlemlenmiş.
Patikalarda ve su yakınlarında konaklamayın
Ayılar da bizler gibi patikalardan yürümeyi tercih ederler. Bu yüzden ayıların yürüyüş yolunda olmak istemiyorsanız, çadırınızı patikadan uzak bir yere kurun.
Ayrıca gün aşırı su içtikleri ve serinlemek için suya girdikleri için su kaynaklarına yakın yerde konaklamak da ayılarla karşılaşma olasılığını arttıracaktır.
Ses ayıları sizden uzaklaştırır
Doğada tek başınıza olmayı seviyorsanız, yürüyüşünüzde size sesiyle eşlik edecek bir çift baton almanızı öneriyorum tabii yol boyunca şarkı söylemek istemezseniz. Çıkardığınız ses sayesinde ayılar yaklaştığınızı anlayıp sizden uzaklaşacaktır. Aksi halde sizin adım seslerinizi kulağının dibinde duyup uyanan bir ayı korkup kaçmazsa, kendini korumak için size saldırabilir.
Sakin kalın, kaçmayın
Biz insanlar nasıl ki kaçanı kovalıyorsak, ayılarda da benzer güdülerin olduğunu söyleyebiliriz. Kaçan bir insan görmek, ayının ilgisini arttıracaktır. Bu yüzden sakin ama kendinden emin adımlarınızla, eğer mümkünse ayının dikkatini dağıtmak için etrafa yiyecek atarak, geldiğiniz yönde geri gitmek akıllıca olacaktır.
Ayılardan Korunamadık ve Karşılaştık!
Ayıyla karşılaşınca bunlar yapılmalıdır, bunlar asla yapılmamalıdır diye maddeler herhangi bir kitapta yazmıyor ne yazık ki. Yazımızın başında bazı insanların ayıları "ne yapacağı bilinmeyen" hayvanlar olarak etiketlediklerini söylemiştim. Ben de daha önce ayılarla deneyim yaşamış birisi olarak ayı ile karşılaşıldığında olası tepkileri ve yapılması gereken bilgileri aktaracağım.
Ayı ile Karşılaşıldığında Ne Yapılır?
Ayı ile karşı karşıya kaldığınızda çok büyük bir ihtimalle ikiniz de ters yönlere doğru kaçmaya başlayacaksınız.
Eğer ayının yaşam bölgesinde iseniz kaçma ihtimali biraz zayıflar, ayı ayaklarının üzerine kalkar ve size tepki gösterir. Unutmayınız ki ayılar insanlardan daha hızlı koşar, daha hızlı yüzer ve daha yükseğe tırmanır. Bu sebeple kaçma ihtimaliniz ne yazık ki yok! Bu durumda sizde ellerinizi havaya kaldırarak yüksek sesle "git buradan" diyerek bağırın. Ayı sizden korkarak kaçmaya başlayacaktır.
Eğer ayının yaşam bölgesi ve yavrusu olduğu bir dönemde karşı karşıya kaldığınızda ayının kaçma ihtimali baya zayıflıyor, yine aynı şekilde ayağa kalkarak size tepki gösterecektir. Eğer ön kolları ile yeri sağa sola doğru süpürmeye başlar ise; bu durum saldırıya geçeceğinin işaretidir. Kaçma ihtimalinizin çok zayıf olduğundan bahsetmiştim, bu yüzden yapmanız gereken yere yüz üstü yatın ve elleriniz ile ense ve baş bölgenizi koruyun, olabildiğince hareketsiz kalın. Ayı size saldırmayı kestikten sonra bir süre sizi gözetleye bilir, bu yüzden kesin gittiğinden emin olmadan ayağı kalmayın, aksi taktirde tekrar saldıracaktır.
Saldırıdan sonra mümkün ise 156 nolu numaradan Jandarma veya 122 nolu numaradan AFAD'a ulaşarak yardım isteyin. Yaralandığınızı mutlaka bildiriniz ki 112 ile irtibata geçsinler. Kurtarma ekipleri gelinceye kadar yerinizi terk etmeyiniz.