Bakırçay Havzası'nın aşağı kesiminde, antik yerleşmenin akropolisinin bulunduğu tepenin eteklerinden başlayarak ovaya yayılır. Bergama Çayı kenti ikiye böler. Çevre yerleşmelerle karayolu bağlantısı bulunan Bergama'nın denizle bağlantısı, 29 km batısındaki Dikili Limanı'yla sağlanmaktadır.

Bergama Tarihi

Kuruluşu ve kurucusu hakkındaki bilgiler efsanelere dayanır. Bu efsanelerden birine göre kentin kurucusu Pergamos, Akhilleus'un torunudur. Bir diğer efsanede ise kentin Troya kralları soyundan kahraman Telephos tarafından kurulduğu belirtilir. Nitekim Telephos'un yaşamına ilişkin bazı olaylar, Bergama Zeus Sunağının kabartmaları arasında yer alır.

Akropolis'in bulunduğu tepede ve kentte bulunan seramik parçaları ile taş aletler, ilk yerleşmenin Neolitik Çağ'da gerçekleştiğini ortaya koyar. Kısa bir süre Frigya (Phrygia) toprakları içinde kalan kent, MÖ 7 yüzyılda Lidya egemenliğini kabul etmiştir. MÖ 6. yüzyılın ikinci yarısında Pers, MÖ 476'da Erythra, MÖ 362'de Mysia ve MÖ 334'de Büyük İskender'in eline geçmiştir


Büyük İskender'in ölümünden sonra, Seleukosların egemenliğine giren kent, MÖ 218 yılında bağımsızlığına kavuşmuştur. Helenistik ve Roma dönemlerinde bir kültür merkezi niteliği kazanmış, ancak Doğu Roma (Bizans) egemenliği sırasında önemini yitirmiştir. 1306'da Karesioğulları'nın kontrolü altına giren kent, 1341'de Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1919'da Yunanlar tarafından işgal edilmiştir. 1922'de Yunan işgalinden kurtarılmıştır.

Kültür ve tarih merkezi niteliğindeki bu eşsiz ilçemizin dilerseniz Bergama’da gezilecek yerler listesine bir göz atalım.

Ulu Cami

Kentin kuzeydoğusunda, Bergama Çayı kıyısında bulunan Ulu Cami, Bergama'nın en büyük camisidir. 1399 yılında Sultan Yıldırım Bayezid (1389 -1403) tarafından yaptırılmıştır. Kareye yakın dikdörtgen planlı ana mekân, kesme taştan dört fil ayağı üzerine oturan sekizgen kasnaklı üç kubbe ile örtülüdür. Taş kaide üzerine yerleştirilmiş minaresi tek şerefelidir. 1905'de cami, 1949'da ise minaresi onarımdan geçirilmiştir.

Bergama Müzesi

1924 yılında Bergama Akrapolis'inde bulunan depo binasının müze olarak düzenlenmesiyle kurulmuştur. 1936 yılında yeni binasına taşınan müze, 1963 yılında yapılan ek düzenlemelerle son biçimini almış, 1979 yılında ise müzeye etnografya bölümü eklenmiştir, özellikle, yüzlere ve vücutlara canlı bir devinim kazandırılmış figürlerdeki tüm ince ayrıntılara tanık olabileceğimiz heykelleriyle. Bergama Zeus Sunağı’nın maketi oldukça ilgi görmektedir.

MÖ 197 -159 yılları arasında Bergama Kralı II. Eumenes'in yaptırdığı Bergama Zeus Sunağı'nın aslı, Berlin'deki Pergamon Müzesi'nde sergilenmektedir. Burada Tunç Çağı'ndan Doğu Roma (Bizans) egemenliğine değin uzanan dönemlere ait çevre buluntuları; mimari parçalar, heykel ve heykelcikler, özellikle Afrodit, Artemis, Asklepios'a ait heykeller, seramikler, sikkeler, mozaikler ve ayrıca Osmanlı dönemine ait çeşitli eserler sergilenmektedir. Etnografya bölümünde, Bergama ve çevresinin halk kültürünün ürünleri, "Efe kültürü"nü daha iyi tanıyabilmemize vesile olabilecek silahlar ve giysiler, dokumacılık örnekleri yer alır.

Ayrıca, 1998 yılından itibaren gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucunda gün ışığına çıkarılan ve bir Roma ılıca kenti olan Allianoi'de bulunan eserler, Bergama Müzesi'nde hem korunmakta hem de sergilenmektedir. Bu eserlerden en önemlisi ise Nymphe heykelidir ve bu sergi alanı, bölgede kurulan baraj projesi nedeniyle sular altında kalan Allianoi'yi geleceğe taşıma görevini de üstlendi.

Koyun Köprüsü

Bergama-Soma karayolunun 5. kilometresinde, Bakırçay'ın bir kolu üzerindedir. Kuzey yüzündeki yazıttan anlaşıldığı kadarıyla. Sultan I. Murat döneminde (1359 -1389) Feleküttin Eyne Bey tarafından 1384 yılında yaptırılmıştır. Kum taşından yapılan köprü biri 8 m, diğeri 11,90 m açıklıktaki iki gözden oluşmaktadır. Günümüzde kullanılmamaktadır.

Kapıkaya Tapınağı

Bergama ilçe merkezinin 10 km kuzeyindeki Kapıkaya köyünde bulunan Helenistik döneme ait bir açık hava tapınağıdır. Bergama Çayı'nın kıyısında yer alan ve toprak yüzeyinden 60 m yükseklikte yer alan tapınak, kayaya oyularak yapılmış üç altıgen niş biçimindedir.

Güzellik Ilıcası

Bergama'nın 3 km batısındadır. ilk kez I. Eumenes döneminde (MÖ 263 - 241) kurulduğu öne sürülmektedir. Yüksek radyoaktiviten ılıcanın su sıcaklığı 36 derecedir. Sodyum bikarbonat ve sülfat bulunan suyunun romatizmal hastalıklara, deri hastalıklarına, nevrasteni ve nevraljik kalp rahatsızlıklarına iyi geldiği söylenmektedir. Halk arasında, Mısır Kraliçesi Kleopatra'nın burada yıkanarak güzelleştiği söylenir ve ılıcanın insanları güzelleştirdiğine inanılır.

Kozak Yaylası

Bergama'nın 20 km kuzeyinde, Ayvalık ile Bergama arasında yer alan ve fıstık çamlarıyla kaplı kamp, piknik ve dinlenme alanıdır. Yüksekliği 500- 1000 m arasında değişir. Temiz havası, suyu ve uzun süre bozulmadan kalan üzümü, yaylanın üç önemli özelliğidir. Keklik Dağı'ndaki Haydar llıcası'nın kükürtlü suları, deri hastalıkları ve ağrılı hastalıkların tedavisinde kullanılır. Dünyanın en kaliteli çam fıstıkları bu bölgede yetiştirilmekte ve ekonomik bir değer olarak görülmektedir. Özellikle bölge köylüleri ormanlarına çok önem vermekte ve korumaktadır. Buna rağmen Kuzey Ege'nin birçok bölgesi gibi Kozak Yaylası da günümüzde madencilik faaliyetleri tehlikesiyle karşı karşıyadır.

Kozak Yaylası tam bir fıstık çamı cenneti görünümündedir. Dünyanın en kaliteli çam fıstıkları bu bölgede yetiştirilmektedir.

Perperene Antik Kenti

Bergama'nın kuzeybatısında, Kozak Yaylası, Aşağıbey köyünün 2 km doğusundaki antik kent. Kalıntıları çok geniş bir alana yayılmış olan kent özellikle Roma egemenliği döneminde önem kazanmış ve yeniden surlarla çevrilmiştir. Yeterli bir araştırma ve kazı çalışması yapılmamış olan kentte, Anadolu'nun birçok yerinde olduğu gibi kaçak kazıların izleri görülmektedir.

Allianoi Antik Kenti

Bütün tepkilere, eylemlere ve oluşturulan kamuoyuna rağmen, en fazla 100 yıllık bir ömür biçilen Yortanlı Barajı'nın gölet alanı içinde kaldığı için üzeri kumla kaplanan ve baraj kapaklarının kapatılmasıyla artık sular altında kalan Allianoi, Bergama'nın 18 km kuzeydoğusunda, Paşa Ilıcası olarak anılan mevkide yer alan antik termal merkezdir. Aelius Aristides (MS 2. yüzyıl) Hieroi Logoi (Kutsal Sözler) adlı eserinde, Pergamon'a (Bergama) yaklaşık 25 km uzaklıkta bulunan Allianoi'de şifa bulduğunu dile getirir.

Pergamon yakınlarında bulunan yegâne kalıntılar, şifa dağıtan hekimlik tanrısı Asklepios'a adanmış Asklepieion ve bu bölgedeki kalıntılardır ve bu yüzden, bu bölgenin sözü geçen Allianoi olduğu düşüncesi ağır basmaktadır. Allianoi. barajın gölet alanı içinde kaldığından, 1998 yılından itibaren bölgede kurtarma kazıları yapıldı. Elde edilen en önemli buluntulardan biri olan bütün hâlindeki Nymphe heykeli Bergama Müzesi'nde sergilenmektedir.

Pergamon (Bergama) Antik Kenti

Kazı çalışmaları esnasında bulunan bazı seramikler, antik dönemde burada küçük bir yerleşimin bulunduğunu göstermektedir. Fakat bugün kalıntıları görülen antik kent, Helenistik ve Roma dönemlerinde gelişme göstererek geniş bir alana yayılmıştır. Efsaneye göre, Pergamon adını Neoptolemos ile Andromakhe’nin oğlu Pergamos’tan almaktadır. Yazımınız devamı için Pergamon Antik Kenti konulu makalemizi okuyabilirsiniz.

Bergama Nerede, Nasıl Gidilir?

İzmir’in kuzeyinde, Bakırçay Havzası’nda yer alan Bergama, ilin en büyük ilçesi konumundadır. Bergama – İzmir arası 109 km olup Terminalden düzenli otobüs seferleri yapılmaktadır. Bergama – İstanbul arası ise 505 km’dir. İstanbul’dan Bergama’ya seyahat için E881 karayolunu tercih edilebilir.