Doğada Yön Bulma Yöntemleri
Doğada yön bulmak oldukça karmaşık ve zor bir iştir. Arazide yön bulabilmek gittiğiniz bölgenin genel coğrafyasını biliyorsanız bir anlam ifade eder. Yeteri kadar su ve yiyecek var ise bu mümkündür yok ise acele etmek gerekecektir.
Harita ve Pusula ile Yön Bulma
Dünya üzerinde bulunduğunuz yer harita ve aletler kullanarak belirlenebilir. Bulunduğumuz noktadan diğer bir noktaya giderken yürüdüğümüz yön rota olarak adlandırılır. İki nokta arasında birçok engeller, tepeler, ormanlar, göller ve nehirler yer alabilir. Önemli olan bir yerden diğerine giderken, saydığımız bu engelleri aşarken rota dediğimiz yönümüzü kaybetmemektir. Yürüyüş sırasında yaşamlarında sağ ayağını kullanan insanların kuvvetli olan bu ayakları ile sola göre daha uzun adım attıkları görülmektedir. Bu nedenle düz bir doğru üzerinde yürüdüklerini zanneden kişilerin rotalarından sola doğru saptıkları ve zaman içinde sola doğru çok geniş bir yay çizdikleri görülmektedir. Sonuçta umdukları yere ulaşamadıkları gibi nerede olduklarını bilememektedirler. Son yıllarda ülkemizde doğada etkinlik gösteren kişilerin sayısı artmıştır. Bu sayı artışı beraberinde kazaları ve kaybolma olaylarını getirmektedir. Yön saptama çok kesin ve net bir hadisedir. Doğada yürüyen bir kişi net olarak nerede olduğunu bilmeli veya kaybolmuş ise kaybolduğunu kabul etmelidir.
Pusula ile öğreneceğimiz yöntemlerle yer yüzeyinde ancak yön saptaması yapılabilir. Yani ancak istenen rotada yürümek mümkün olabilir. Yeryüzü üzerinde nerede olduğumuz sorusunun cevabını almak için farklı aletler gerektirir. Bu aletlerden elde ettiğimiz sonuç ile enlem ve boylamımızı derece, dakika ve saniye cinsinden öğrenebiliriz. Bu bilgi ancak bir haritaya aktarıldıktan sonra o anki haritadaki yerimizi bilebiliriz. Yönümüzü en kolay pusula yardımı ile saptayabiliriz. Pusula ibresinin koyu renkli ucu manyetik kuzeyi gösterir. Kuzeyinin nerede olduğunu belirledikten sonra, hangi yöne gidecek isek o yönde yer alan bir cismi (örneğin ağaç, iri kayalar vb.)hedef alıp oraya kadar gitmek ve o noktada gitmek istediğimiz yönde yeni bir cisim saptamak gerekir. Bu yöntemle mümkün olduğu kadar düz bir çizgide yol alınabilir.
Sonuç olarak doğada yönümüzü belirlemeden önce kabaca nerede olduğumuzu bilmek zorundayız. Ancak bundan sonra nereye gideceğimizi düşünüp sonra yönümüzü saptamalıyız.Doğada yönü en kolay pusula yardımı ile saptayabiliriz. Pusula ibresinin koyu renkli ucu manyetik kuzeyi gösterir. Kuzeyini nerede olduğunu belirledikten sonra hangi yöne gidecek isek o yönde yer alan bir cismi (örneğin tepe, ağaç̧, iri kayalar vb.) hedef alıp oraya kadar gitmek ve o noktada gitmek istediğimiz yönde yeni bir cisim saptamak gerekir. Bu yöntemle mümkün olduğu kadar düz bir çizgide yol alınabilir.
Aynı işlem harita ile olur elimizdeki ölçekli haritayı ilk önce pusulamızın gösterdiği kuzeye yerleştirip daha sonra hedefimizi belirledikten sonra pusulada bize işaret eden açıya doğru ilerleyebiliriz. Bunu gerçekleştirirken dikkat etmemiz geren bazı hususlar vardır. Arazide önümüze bazı engeller çıkacaktır. (Büyük kaya, dere, göl vb.) Bunların etraflarından dolaştıktan sonra tekrar harita ve pusula ile açı alındıktan sonra hedefe doğru ilerlemek mümkündür. 1:25000 ölçekli bir haritada 1cm 25000 cm, 250 m ve 0.25 km‘dir. 1 mm ise 25 metredir. Sonuç olarak da haritada tahmini olarak nerede olduğumuzu kestirmemiz gerekecektir ki nereye gideceğimizi hedefi belirleyelim.
Bütün haritalarda harita yönünü gösteren bir işaret bulunur. Bu işarete yön oku denir ve yön oku her zaman kuzeyi gösterir. Haritayı önümüze aldığımızda haritanın üst tarafı daima kuzeyi, sağ tarafı doğuyu, alt kısma doğru olan tarafı da güneyi ve sol tarafı ise batı yönünü gösterir. Bunu bildikten sonra harita da bulunulan yeri kestirmek daha doğru sonuçlar verecektir.