Eskiden faal yanardağlar olan Erciyes ve Hasan Dağının püskürttüğü lav ve küllerden oluşan tüf tabakası Kapadokya’nın doğal oluşumlarının temelini atmış. Tüf tabakası erozyonla aşınarak derin vadileri, kanyonları ve bazalt kayadan şapkaları bulunan peri bacalarını oluşturmuş.
Kapadokya günümüzdeki ününü ise kayalara oyulmuş fresklerle süslü kiliselere borçlu. Boyayı emmeyen tüflerin üzerine yapılan freskler canlılığını koruyarak günümüze ulaşmış. Bölgenin en güzel fresklere sahip kiliseleri ise
Göreme Vadisi’nde. Her yıl bir milyondan fazla turist Kapadokya’yı ziyaret ediyor, bunların yarısından fazlası Göreme’yi geziyor. Göreme'de gezilecek yerler listemize bakacak olursak;
Uçhisar Kalesi
Nevşehir-Göreme yolu üzerindeki Uçhisar, adını birbirine bitişik iki devasa peri bacasının içine oyulmuş kalesinden alıyor. 50 metre yüksekliğindeki kalenin zirvesi yörenin en yüksek noktası. Roma döneminden beri oyularak içine birçok sığınak, depo, sarnıç ve mahzen yapılan
Uçhisar Kalesi’nin içi turistik bir alışveriş merkezine dönüşmüş. Uzaktan onlarca katlı bir gökdeleni andıran kale biletle gezilebiliyor, hatta merdivenlerle zirvesine kadar çıkılıyor. Erciyes Dağından Kapadokya’nın birbiri ardına sıralanan gizemli vadilerine kadar çevrenin en güzel görüldüğü yer burası.
Uçhisar’dan 3 km kadar ilerleyince Avcılar köyüne (Göreme Kasabası) varılıyor. Bizans döneminde önemli bir yerleşim olduğu bilinen Avcılar (Matiana) ve çevresinde kayalara oyulmuş altı kilise var. Antik dönemde Korama olarak adlandırılan Göreme ise Avcılar’a bağlı ve onun bitişiğinde bulunan bir dini merkez imiş. Kasabanın içinde çok sayıda Roma mezarının varlığı burasının kutsal bir alan olduğunu kanıtlıyor, bu özelliğini Bizans döneminde de sürdüğü, günümüze ulaşmış çok sayıda kilise ve manastırdan anlaşılıyor. Göreme şimdi bir turistik bir kasaba. Kasabanın peri bacalarının içine inşa edilmiş otel ya da pansiyonlarının eşi, benzeri yok.
Göreme Vadisi
Kasaba merkezine 2 km uzaklıktaki
Göreme Vadisi Bizans döneminde kayalara oyulmuş kilise ve manastırlarıyla
Kapadokya’nın en önemli dini merkeziydi. Göreme hem doğal dokusu hem de tarihi önemi nedeniyle 1986 yılında
Milli Park olarak ilan edilmiş ve
UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesine alınmış.
Göreme Açık Hava Müzesi
Göreme Açık Hava Müzesi on manastırdan oluşuyor. Açık Hava Müzesi’ne giden yolun üzerinde de birçok kilise ve manastır bulunuyor. Müze girişinin karşındaki
Tokalı Kilise Kapadokya’nın en geniş mekana sahip kaya kilisesidir. Kilisenin duvarları boydan boya İsa'nın yaşamının anlatıldığı fresklerle kaplı. Tokalı Kilise’nin arkasındaki tepede, Kılıçlar vadisinin başlangıcında ise bir bölümü yıkılmış durumda olan
Theotokos (Kılıçlar) Kilisesi bulunuyor. Açık Hava Müzesi’ne giden yolun üzerindeki El Nazar Vadisinde de 1957 yılında keşfedildiği için
Saklı Kiliseolarak adlandırılan bir kilise var. Girişi toprak kayması nedeniyle kapanınca, tahribattan kurtulmuş bu sayede freskleri günümüze çok iyi durumda ulaşmış.
Rahibeler Manastırı
Açık Hava Müzesi’ne girildiğinde ilk karşılaşılan yapı Rahibeler Manastırı. Aslında altı-yedi katlı olduğu bilinen Rahibeler Manastır’ın, yalnızca üç katı gezilebiliyor. Manastırın katları arasındaki bağlantı tünellerle sağlanmış, tünellerin girişi Kapadokya’daki yer altı kentlerinde olduğu gibi sürgü taşlarıyla kapatılmış. Manastırın birinci katında yemekhane, ikinci katında fresklerle süslü bir şapel, üçüncü katında da geometrik bezemelerin bulunduğu bir kilise var. Rahibeler Manastırı’nın yanında
Rahipler Manastırıyer alıyor. Kayalara oyulmuş katları yıkıldığı için yalnızca giriş katındaki birkaç oda gezilebiliyor.
Hagios Basileos Kilisesi
Biraz ileride bir mezar şapeli olduğu anlaşılan
Hagios Basileos Kilisesi bulunuyor. Duvarları fresklerle süslü bu kilisenin yakınlarında da bir avlunun etrafına dizilen mekanlarıyla
Aynalı Manastır yer alıyor. Aynalı Manastır; toplantı salonu olduğu sanılan büyük bir mekan, bir kilise ve mezar odalarından oluşuyor.
Elmalı Manastır
Elmalı Manastır adını girişindeki elma ağacından almış. Uzun yıllar boyunca güvercinlik olarak kullanıldığı için bütün girişleri kapatılmış ve böylece freskleri neredeyse hiç tahrip olmadan günümüze ulaşmış. Kilisenin iki ayrı dönemde bezendiği dökülen fresklerinin altından görülen ve kırmızı boyayla yapılmış figüratif bezemelerden anlaşılıyor.
Hagia Barbara Kilisesi
Elmalı Kilise’nin arkasındaki
Hagia Barbara Kilisesi’ne taştan yapılmış görünümü vermek için ince kırmızı çizgiler çizilmiş, duvarları geometrik figürler ve hayvan resimleriyle süslenmiş. Biraz ilerideki
Hagia Katherina Kilisesi’nin freskleri büyük oranda hasar görmüş.
Yılanlı Kilise
Yılanlı Kilise ise bir kilise, yemekhane ve diğer mekanlardan oluşan bir manastır. Fresklerden birinde Aziz Georgios at üstünde ejderle savaşırken resmedildiği için,
Yılanlı Kilise denilmiş.
Karanlık Kilise
Kapadokya’nın en güzel ve etkileyici yapısı Karanlık Kilise. Karanlık Kilise, kilise, yemekhane ve büyük bir avlu etrafında sıralanmış dokuz odadan oluşan iki katlı bir manastır. Küçük penceresi dışında hiç ışık almayan kilise yarı karanlık olduğu için Karanlık Kilise olarak adlandırılmış. Gerek az ışık alması, gerekse de geçmişte güvercinlik olarak kullanılması nedeniyle kilisedeki freskler sanki yeni yapılmış gibi canlı ve sapasağlam duruyor. Karanlık Kilise’nin bütün duvarlarını kaplayan olağanüstü güzellikteki freskleri, birçok araştırmacı tarafından Kapadokya resim sanatının doruk noktası olarak kabul ediliyor.
Çarıklı Kilise
Göreme Açıkhava Müzesi’nin en sonunda iki katlı bir manastır olan
Çarıklı Kilise yer alıyor. Alt katta büyük bir yemekhane, üst katta da merdivenle çıkılan fresklerle süslü bir kilise var. Yakınlardaki Çavuşin ve Zelve vadileri de Göreme’nin devamı niteliğinde, buralarda da kayalara oyulmuş kilise ve manastırlar var. Zaman ayırıp mutlaka görmek gerek.
Yapmadan Dönme!» Uçhisar Kalesine çıkmadan,
» Kayalara oyulmuş evleri görmeden,
» Balonla dolaşmadan,
» Göreme kiliselerini gezmeden,
» Zelve'deki peribacalarını görmeden, DÖNME!
Göreme'de Ne Yenir?
Nevşehir yemeklerinde et ve sebze öne çıkıyor.
Göreme Nerede, Nasıl Gidilir?
Nevşehir;
Ankara'ya 280 km,
İstanbul'a 670 km,
İzmir'e 750 km uzaklıktadır. Nevşehir'in 15 km doğusundaki Göreme'ye, Nevşehir'den otobüs, minibüs ya da taksiyle ulaşılabilir.