İnsanlık için en önemli buluşlar arasında yer alan ve bir çağı kapatarak yeni bir çağın başlamasını sağlayan ateş, bakır çağından tunç çağına geçilmesini sağlamıştır. O dönemde insanlar, bakırla birlikte kalayı eriterek, daha sert bir karışım olan tunca ulaşırken aynı zamanda beslenmeden barınmaya ve daha pek çok konuda yeni keşiflerde bulunmuştur.
Ateşin binlerce yıl öncesinde nasıl bulunduğu ya da ne şekilde ortaya çıktığına dair net bir kanıt ya da açıklama bulunmasa da genellikle bu konuda yürütülen tahminler ele alınmaktadır. İlk dönemlerde insanlar, ateşi ısınmak ya da yiyecekleri farklı şekillerde tüketmek amacıyla kullanırken sonraki dönemlerde bu, hastalıkların tedavisinde ve hatta yetiştiricilikte dahi kullanılmıştır.
Ateşin bulunuşu yeni çağı olduğu kadar uygarlığı da başlatan en önemli buluşlardan sayılır. Bu bakımdan insanlar, ateşle birlikte barınma yanında korunmaya da daha farklı bir açıdan bakmaya başlamıştır.Isınmak, kurutmak, işaret vermek, yemek pişirmek ve suyu kaynatarak arıtmak, hayatta kalabilmek için ateşe ihtiyaç vardır. İhtiyaç olduğu anda herhangi bir yerde ateş yakıp yakamayacağına göre insanın doğada hayatta kalma süresi uzayacaktır.
Ateşin icadı insanlık tarihindeki en önemli dönüm noktalarından biridir. Araştırmalara göre, insanoğlu 790 bin yıl önce ateş yakabiliyordu.Ateş günümüzde basit bir araç gibi görünse de insanlık tarihinde oldukça büyük öneme sahip olan ve yeni bir dönemin başlamasını sağlayan önemli bir buluştur. Ateşin bulunmasıyla birlikte ilkel hayattan yeni bir döneme adım atılırken insanlığın sonraki dönemleri adına önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.
Ateş yüz binlerce yıl önce keşfedildiği için nasıl bulunduğuna dair kesin bir bilgi yoktur ancak tahminlere dayalı bilgiler bulunmaktadır. Yıldırımların ağaçlık alanlara düşmesi, şiddetli fırtınaların ağaç dallarının birbirine sürtmesi ve yanardağlardan akan lavların sebep olduğu doğal yangınlar sonucu ateşin bulduğu tahmin edilmektedir. O dönemdeki insanlar ateşin yanıcı bir madde olduğunu belki bir hayvanın yanıp ölmesiyle belki de içlerinden birilerinin yanıp ölmesiyle anladılar ve ateşten uzak durdular. Ancak daha sonra ısınmak için ateş kullanıldı. İnsanoğlu avlandıkları etleri pişirmeyi düşündü ve daha iyi tat aldı ve bu alanda da ateşi kullandı. Hastalıkları iyileştirmek için bitkileri kaynattı. İnsanlar daha sonra birçok alanda ateşi kullandı.
Ateşin keşfi uygarlığın başlangıcı olarak gösterilir. Gerçekten de insanlığın ilk ve en önemli buluşudur. Gece karanlığını aydınlatmak, yırtıcı hayvanlardan korunmak, yiyecekleri pişirmek, aletleri işlemek gibi birçok işlevde etkilidir.
Ateş yakabilmek günümüzde herkesin küçük bir çakmakla anında yapabildiği bir kavram gibi gözükse de doğada ilk defa ateş yakmaya çalışan birinin tahmin ettiğinden çok daha zordur. Bu yetenek zaman içerisinde pratik ile kolaylaşabilir. Bazılarının güneşli havada mangal yaparken kuru odun ve kömürü çıra gazete ve çakmakla bile yakarken zorlandığı durumlar mutlaka vardır. Düşünüldüğü kadar kolay olmadığı için ateş biraz zaman ayırarak ve özenle doğru düzende hazırlanmalıdır. Aksi takdirde yakıldığını sandığımız ateşin sönmeye başladığında üfleyerek tutuşmasını sağlamaya ayıracağımız zaman kesinlikle daha fazla olacaktır. Bu nedenle rüzgârlı, yağmurlu hatta karlı havada ateş yakmak ve sürekliliğini sağlamak doğada hayatta kalmak için çok önemli bir yetkinliktir.
Ateş oluşabilmesi için bir kıvılcım ya da çok yoğun ısıya ve bununla kolayca tutuşabilecek kav denilen malzemeye ihtiyaç var.Günümüzde üretim modeller ele alındığında ateşin son derece önemli bir yerinin olduğunu görebiliriz. Gerçekten de ateş ile birden fazla konuda insanoğlu kendisini geliştirecek araç gereçler yapmayı başarabilmiş, hayatın her alanında yadsınamayacak derecede önemi bulunan ateşin kontrolü ve endüstriyel alandaki yeri ile birçok yeni icada ve gelişime zemin hazırlanmıştır.
Sağladığı faydaların yanı sıra aynı zamanda tehlikeli bir enerji de olabilen ateş ile devasa ormanlar yanabilir, birçok canlı yok olabilir. Bundan dolayı ateş kadar ateşin kontrol altına alınması da en az o kadar önemli bir meseledir. Doğada ateş yakarken özellikle ormanlık ve çalılık yerlerde çok dikkat edilmelidir.
Şekil 1 Kamp ateşi